Tìm hiểu về đồng hồ vạn năng (Phần 3)

Phần 2: Cách chọn thang đo khi sử dụng đồng hồ vạn năng

Để có thể sử dụng đồng hồ vạn năng kiểm tra các thiết bị điện tử một cách hiệu quả nhất thì việc biết cách lựa chọn các thông số và thang đo là vô cùng quan trọng. Tiếp tục kiến thức về đồng hồ vạn năng, trong bài viết này Trường Dạy nghề Bách Khoa Hà Nội sẽ hướng dẫn bạn cách chọn thang đo khi sử dụng đồng hồ vạn năng để kiểm tra các thiết bị điện tử.

Lưu ý: Để có kết quả chính xác, bạn nên chọn thang đo sao cho kim lệch nằm vào vùng giữa, tránh các vùng có góc lệch quá nhỏ dẫn đến khó đọc được kết quả.

Bạn cần nắm rõ các thang đo có trên đồng hồ vạn năng

1. Thang đo Ohm

Ở thang đo Ohm có các vị trí sau:

Rx1 - Rx10 - Rx100 - Rx1K và Rx10K. Ngoài thang đo Rx10 máy đo dùng nguồn pin 12V thì ở các thang đo khác máy đo dùng nguồn pin 3V. Dòng ghi bên dưới các thang đo là dòng điện lớn nhất trên dây đo khi cho 2 đầu cây đo chạm vào nhau. Khi đo hệ số khuếch đại dòng của các transistor, bạn nên đặt nút xoay ở vị trí Rx10.

2. Thang đo volt DC

Ở thang đo volt DC có các vị trí như sau:

0.1 - 0.5 - 2.5 - 10 - 50 - 250 - 1000. Khi đo volt DC Bạn có thể đọc kết quả trên 3 vạch chia: từ 0 đến 10V, từ 0 đến 50V và từ 0 đến 250V. Điện kế này có nội trở là DC 20K/V, như vậy khi đặt thang đo ở vị trí 10, lúc đó nhìn vào 2 dây đo bạn sẽ có điện trở 20Kx10 = 200K. Bạn lấy thang đo càng cao thì nội trở của máy đo volt DC sẽ càng lớn, điều này ít làm thay đổi cấu trúc của mạch đo và kết quả đọc được sẽ chính xác hơn.

3. Thang đo volt AC

- Bật đồng hồ vạn năng bằng cách xoay nút chức năng chọn chế độ đo điện áp AC (thường được ký hiệu là "V" hoặc "ACV") trên mặt trước của đồng hồ. Đảm bảo bạn đã kết nối dây đo (cái đỏ và cái đen) vào đúng lỗ cắm cho đo điện áp AC. Thường thì cọc đo đỏ kết nối vào lỗ cắm có ký hiệu V/Ω/Hz (điện áp, điện trở, tần số), và cọc đo đen kết nối vào lỗ cắm COM (Common).

- Các vị trí thang đo volt AC thông thường bao gồm:

V: Thường là chế độ tự động (Auto) hoặc chế độ tự động chuyển đổi phạm vi. Điều này cho phép đồng hồ vạn năng tự động chọn phạm vi thích hợp dựa trên giá trị điện áp đo.
200mV: Thang đo này thường dùng để đo điện áp AC nhỏ, thấp hơn 200 milivolt (mV).
2V: Sử dụng khi bạn muốn đo điện áp AC dưới 2 volt.
20V: Được sử dụng để đo điện áp AC dưới 20 volt.
200V: Thang đo này thường dùng để đo điện áp AC dưới 200 volt.
750V: Sử dụng để đo điện áp AC dưới 750 volt.
1000V: Thường là thang đo cao nhất và được sử dụng để đo điện áp AC dưới 1000 volt.

Một loại đồng hồ vạn năng khác

4. Cách sử dụng lỗ cắm output

Lỗ cắm output trên đồng hồ vạn năng thường được sử dụng để tạo ra một tín hiệu kiểm tra hoặc làm việc với các mạch điện khác. Bạn có thể sử dụng lỗ cắm output để kiểm tra tín hiệu, tạo tín hiệu kiểm tra cho mạch, hoặc làm việc với các thiết bị ngoại vi. Dưới đây là hướng dẫn cách sử dụng lỗ cắm output trên đồng hồ vạn năng:

- Bước 1: Xác định lỗ cắm output trên đồng hồ vạn năng:

Lỗ cắm output thường được đánh dấu trên mặt trước hoặc mặt bên của đồng hồ vạn năng. Thông thường, nó sẽ có ký hiệu như "OUTPUT" hoặc "GEN OUT." Trên một số đồng hồ, bạn có thể cần sử dụng một dây cáp đặc biệt để kết nối với lỗ cắm này.

- Bước 2: Chuẩn bị dây cáp hoặc các thiết bị cần kết nối:

Nếu bạn muốn sử dụng lỗ cắm output để tạo ra tín hiệu kiểm tra hoặc làm việc với các thiết bị ngoại vi, bạn cần chuẩn bị dây cáp hoặc các thiết bị cần thiết.
Nếu bạn muốn tạo ra tín hiệu kiểm tra, bạn có thể sử dụng dây cáp kết nối từ lỗ cắm output đến điểm bạn muốn kiểm tra.
Nếu bạn muốn làm việc với các thiết bị ngoại vi, bạn có thể sử dụng dây cáp hoặc cáp chuyển đổi để kết nối với thiết bị đó.

- Bước 3: Kết nối lỗ cắm output:

Khi bạn đã chuẩn bị dây cáp hoặc thiết bị, bạn có thể kết nối chúng vào lỗ cắm output trên đồng hồ vạn năng. Thông thường, bạn sẽ chèn một cọc đo (cái đen hoặc cái đỏ) vào lỗ cắm output và cọc đo còn lại vào lỗ cắm COM (Common) hoặc lỗ cắm phù hợp khác trên đồng hồ vạn năng.

- Bước 4: Sử dụng lỗ cắm output:

Khi lỗ cắm output đã được kết nối, bạn có thể sử dụng nó để tạo ra tín hiệu kiểm tra hoặc làm việc với các thiết bị ngoại vi theo yêu cầu của bạn. Tùy thuộc vào ứng dụng cụ thể, bạn có thể cần thực hiện các thiết lập hoặc điều chỉnh thang đo trên đồng hồ vạn năng để đảm bảo tín hiệu đúng và chính xác.
Lỗ cắm output là một tính năng hữu ích trong đồng hồ vạn năng, cho phép bạn tương tác với các mạch và thiết bị điện tử khác một cách linh hoạt và tiện lợi. Hãy tuân thủ hướng dẫn sử dụng cụ thể của đồng hồ vạn năng của bạn để sử dụng lỗ cắm output một cách chính xác.

5. Cách sử dụng lỗ cắm 2.5A

Lỗ cắm 2.5A trên đồng hồ vạn năng thường được sử dụng để đo dòng điện (current) trong mạch điện. Khi sử dụng lỗ cắm này, bạn cần tuân thủ các bước sau để đảm bảo việc đo dòng điện diễn ra một cách an toàn và chính xác:

Lưu ý quan trọng: Trước khi thực hiện bất kỳ đo dòng điện nào, hãy đảm bảo rằng bạn đã tắt nguồn điện hoặc ngắt mạch để tránh nguy cơ điện giật hoặc hỏng thiết bị.

- Bước 1: Xác định giá trị dòng điện bạn muốn đo:

Trước tiên, bạn cần biết giá trị cụ thể của dòng điện (trong ampe) mà bạn muốn đo. Điều này có thể được xác định từ yêu cầu của ứng dụng cụ thể hoặc từ mô tả của mạch bạn đang làm việc.

- Bước 2: Xem xét lỗ cắm 2.5A trên đồng hồ vạn năng:

Lỗ cắm 2.5A thường được đánh dấu trên mặt trước hoặc bên của đồng hồ vạn năng. Đảm bảo bạn đã xác định đúng lỗ cắm này trước khi thực hiện đo dòng điện.

- Bước 3: Chọn thang đo và cài đặt thang đo dòng điện:

Dựa trên giá trị dòng điện bạn cần đo, hãy chọn thang đo (range) thích hợp. Thường, đồng hồ vạn năng có nhiều thang đo dòng điện khác nhau như 200mA, 2A, 10A, v.v. Hãy chọn thang đo sao cho nó lớn hơn giá trị dòng điện bạn đang đo.
Để chọn thang đo, thường bạn cần quay nút chức năng đến chế độ đo dòng (Ampere hoặc mA) và sau đó lựa chọn thang đo tương ứng.

- Bước 4: Kết nối lỗ cắm 2.5A và cọc đo:

Khi bạn đã chọn thang đo dòng điện và thang đo cài đặt phù hợp, hãy kết nối lỗ cắm 2.5A với cọc đo trên đồng hồ vạn năng. Thường thì, lỗ cắm này sẽ có hai cọc để cắm cọc đo đen và cọc đo đỏ.
Cọc đo đen (cái đen) thường kết nối với cọc ở lỗ cắm 2.5A mà có dấu hiệu "-" hoặc "COM" (Common).
Cọc đo đỏ (cái đỏ) thường kết nối với cọc ở lỗ cắm 2.5A mà có dấu hiệu "+" hoặc "A" (Ampere).

- Bước 5: Kết nối đồng hồ vạn năng vào mạch điện:

Khi bạn đã kết nối lỗ cắm 2.5A và cài đặt đồng hồ vạn năng cho đo dòng điện, bạn có thể kết nối đồng hồ vạn năng vào mạch điện mà bạn muốn đo. Đảm bảo bạn đã kết nối đúng và ổn định.

- Bước 6: Đọc kết quả đo:

Sau khi kết nối đúng và bật nguồn điện, bạn có thể đọc kết quả đo dòng điện trên màn hình của đồng hồ vạn năng. Kết quả này sẽ hiển thị giá trị dòng điện đang chảy qua mạch.

6. Cách sử dụng lỗ cắm npn/pnp

Lỗ cắm NPN/PNP trên đồng hồ vạn năng thường được sử dụng để kiểm tra và xác định loại transistor hoặc kiểm tra các tín hiệu từ các cảm biến NPN và PNP trong các mạch điện tử. Để sử dụng lỗ cắm này, bạn cần tuân theo các bước sau:

- Bước 1: Xác định loại transistor hoặc tín hiệu bạn muốn kiểm tra:

Trước hết, bạn cần xác định xem bạn đang làm việc với transistor loại NPN hay PNP hoặc tín hiệu từ cảm biến NPN hoặc PNP.

- Bước 2: Xác định chức năng và vị trí lỗ cắm NPN/PNP trên đồng hồ vạn năng:

Lỗ cắm NPN/PNP thường có nhiều vị trí trên đồng hồ vạn năng và có thể được đánh dấu như "NPN/PNP" hoặc có các ký hiệu tương ứng.

- Bước 3: Kết nối transistor hoặc tín hiệu:

Khi bạn muốn kiểm tra transistor hoặc tín hiệu NPN, hãy kết nối chân cơ bản (Emitter) của transistor NPN hoặc cực âm (-) của tín hiệu NPN vào cọc đo đen (cái đen) và chân cộng (Collector) của transistor NPN hoặc cực dương (+) của tín hiệu NPN vào lỗ cắm NPN/PNP trên đồng hồ vạn năng.
Khi bạn muốn kiểm tra transistor hoặc tín hiệu PNP, hãy kết nối chân cơ bản (Emitter) của transistor PNP hoặc cực dương (+) của tín hiệu PNP vào cọc đo đen (cái đen) và chân cộng (Collector) của transistor PNP hoặc cực âm (-) của tín hiệu PNP vào lỗ cắm NPN/PNP trên đồng hồ vạn năng.

- Bước 4: Cài đặt đồng hồ vạn năng cho kiểm tra transistor hoặc tín hiệu:

Trước khi thực hiện kiểm tra, bạn cần cài đặt đồng hồ vạn năng vào chế độ kiểm tra transistor hoặc tín hiệu. Thường thì, đồng hồ vạn năng có chức năng kiểm tra transistor và tín hiệu, thường được ký hiệu là "hFE" hoặc "Transistor Test." Chọn chế độ này trên đồng hồ vạn năng của bạn.

- Bước 5: Thực hiện kiểm tra:

Khi đã kết nối và cài đặt đúng, bạn có thể thực hiện kiểm tra bằng cách bật đồng hồ vạn năng và theo dõi kết quả trên màn hình. Đồng hồ vạn năng sẽ hiển thị thông tin về transistor hoặc tín hiệu, chẳng hạn như hệ số khuếch đại (hFE) cho transistor hoặc trạng thái ON/OFF cho tín hiệu.

Kết

Khi sử dụng đồng hồ vạn năng các bạn cần xác định rõ cách sử dung và lựa chọn thang đo sao cho phù hợp để việc học nghề và làm nghề sẽ thuận lợi nhất nhé. Trong bài viết này Trường dạy nghề Bách Khoa Hà Nội đã hướng dẫn bạn chi tiết cách chọn thang đo và sử dụng các thông số trên đồng hồ vạn năng, hi vọng những kiến thức trên hữu ích đối với bạn. Sẽ còn rất nhiều kiến thức khác sẽ được nhà trường chia sẻ trong các bài viết sắp tới, vậy nên các bạn hãy tiếp tục theo dõi và trang bị kiến thức cho mình nhé!

>> Xem thêm nội dung chương trình học nghề điện tử tại Trường dạy nghề Bách Khoa Hà Nội ở đây <<

Mọi ý kiến đóng góp hoặc thắc mắc cần giải đáp các bạn có thể để lại bình luận dưới bài viết hoặc liên hệ qua các kênh thông tin dưới đây nhé:

Website: https://www.truongdaynghebachkhoa.edu.vn/

Fanpage: https://www.facebook.com/daotaonghebachkhoa/

Youtube: http://youtube.com/c/TrườngDạyNghềBáchKhoaHàNội

Tiktok: https://www.tiktok.com/@tdnbk.edu.vn

Hotline: 0966391686 - 0969583686 - 0901699686

Địa chỉ: số 20 ngõ 295 Bạch Mai, Q. Hai Bà Trưng, TP. Hà Nội