Mạch nguồn điện tử là gì và chúng có vai trò, ứng dụng như thế nào trong các thiết bị điện tử? Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu về kiến thức cơ bản liên quan đến mạch nguồn điện tử mà bạn cần trang bị khi học nghề điện tử nhé!

Định nghĩa

Mạch nguồn điện tử (hay nguồn cung cấp điện) là một phần quan trọng của các thiết bị điện tử, cung cấp nguồn điện (điện áp và dòng điện) cần thiết để hoạt động cho các linh kiện điện tử bên trong chúng. Mạch nguồn có nhiệm vụ biến đổi và duy trì điện áp đầu ra ổn định để đảm bảo hoạt động ổn định của các linh kiện điện tử và thiết bị cuối.

Nguyên lý hoạt động

Mạch nguồn hoạt động theo nguyên lý điện tử chuyển đổi. Nguyên tắc hoạt động chung của mạch nguồn bao gồm:

1. Biến áp: Biến áp được sử dụng để điều chỉnh điện áp đầu vào từ nguồn điện (điện áp cao hơn hoặc thấp hơn) thành điện áp phù hợp cho thiết bị điện tử. Điều này đảm bảo rằng thiết bị hoạt động với điện áp an toàn và thích hợp.

2. Điện tử chuyển đổi: Mạch nguồn thường sử dụng các thành phần điện tử chuyển đổi như bộ biến đổi công suất (PWM) hoặc đổi mạch để điều chỉnh độ rộng của xung điện để điều chỉnh điện áp đầu ra. Điều này giúp duy trì điện áp ổn định dù điện áp đầu vào có biến đổi.

3. Nguồn điện ổn định: Mạch nguồn thường bao gồm nguồn điện ổn định để loại bỏ nhiễu và đảm bảo rằng điện áp đầu ra không bị biến đổi trong trường hợp tải thay đổi.

4. Bộ lọc: Bộ lọc sử dụng các thành phần như tụ điện và cuộn cảm để loại bỏ nhiễu và nhiễm từ khỏi đầu ra của mạch nguồn.

Mạch nguồn hoạt động theo nguyên lý điện tử chuyển đổi

Bộ nguồn trong các mạch điện tử

Bộ nguồn chính là một phần của mạch nguồn điện tử bao gồm có hai loại bộ nguồn chính:

1. Bộ nguồn chuyển đổi (Switching Power Supply): Bộ nguồn chuyển đổi sử dụng các linh kiện điện tử chuyển đổi (như transistor và tụ điện) để biến đổi điện áp và dòng điện đầu ra. Chúng thường hiệu quả hơn và nhẹ hơn so với bộ nguồn tuyến tính và thường được sử dụng trong các thiết bị di động và máy tính.

2. Bộ nguồn tuyến tính (Linear Power Supply): Bộ nguồn tuyến tính sử dụng một bộ biến áp để điều chỉnh điện áp đầu ra. Chúng có hiệu suất thấp hơn và thường nặng hơn, nhưng có thể cung cấp điện áp đầu ra ổn định và ít nhiễu.

Các loại mạch nguồn

Có nhiều loại mạch nguồn điện tử phổ biến được sử dụng trong lĩnh vực điện tử. Dưới đây là danh sách các loại mạch nguồn điện tử quan trọng:

1. Mạch nguồn tuyến tính (Linear Power Supply): Mạch này sử dụng một biến áp để điều chỉnh và ổn định điện áp đầu ra. Các thiết bị tuyến tính thường đơn giản và có thể cung cấp điện áp ổn định, nhưng hiệu suất của chúng thấp hơn so với mạch nguồn chuyển đổi.

2. Mạch nguồn chuyển đổi (Switching Power Supply): Mạch này sử dụng nguyên tắc điện tử chuyển đổi để điều chỉnh điện áp đầu ra. Chúng hiệu quả hơn, nhẹ hơn và phổ biến trong các thiết bị di động, máy tính, và các ứng dụng khác đòi hỏi hiệu suất cao.

3. Mạch nguồn mặt trời (Solar Power Supply): Mạch này sử dụng năng lượng mặt trời để tạo điện áp. Năng lượng mặt trời được chuyển đổi thành điện áp bằng cách sử dụng các tấm pin mặt trời.

4. Mạch nguồn pin (Battery Power Supply): Mạch này sử dụng pin hoặc viên pin để cung cấp nguồn điện di động. Pin có thể là các loại khác nhau như pin kiềm, pin ion-lithium, hoặc pin năng lượng mặt trời.

5. Mạch nguồn cắm tường (Wall Wart): Còn gọi là bộ nguồn cắm tường, đây là loại mạch nguồn gắn vào ổ cắm điện trực tiếp. Chúng thường được sử dụng để cung cấp điện áp cho thiết bị như điện thoại di động, máy tính bảng, và các thiết bị gia dụng.

6. Mạch nguồn máy tính (Computer Power Supply): Được sử dụng trong máy tính để cung cấp nguồn điện cho các linh kiện bên trong máy tính, bao gồm vi xử lý, ổ đĩa cứng, và card đồ họa.

7. Mạch nguồn cao áp (High-Voltage Power Supply): Sử dụng để cung cấp điện áp cao cho các ứng dụng như thiết bị y tế, công nghiệp, và nghiên cứu khoa học.

8. Mạch nguồn dự phòng (Backup Power Supply): Sử dụng pin hoặc viên pin để cung cấp nguồn điện dự phòng trong trường hợp mất điện.

9. Mạch nguồn đổi mạng (Inverter): Chuyển đổi điện áp DC (năng lượng mặt trời hoặc pin) thành điện áp AC để sử dụng cho các thiết bị sử dụng điện áp xoay chiều, như máy lạnh và máy giặt.

Các loại mạch nguồn này phục vụ nhiều ứng dụng khác nhau và đều có các ưu điểm và hạn chế riêng biệt. Lựa chọn loại mạch nguồn thích hợp phụ thuộc vào yêu cầu và ứng dụng cụ thể của thiết bị.

Có rất nhiều các loại mạch nguồn khác nhau

Ứng dụng của mạch nguồn trong nghề điện tử

Mạch nguồn điện tử có nhiều ứng dụng trong lĩnh vực điện tử, bao gồm:

1. Máy tính và máy tính xách tay: Bộ nguồn máy tính cung cấp điện cho các linh kiện bên trong máy tính, bao gồm vi xử lý, ổ đĩa cứng và thiết bị ngoại vi.

2. Máy chơi game: Bộ nguồn trong máy chơi game cung cấp nguồn điện cho vi xử lý, card đồ họa và các linh kiện khác.

3. Điện thoại di động và máy tính bảng: Bộ nguồn trong các thiết bị di động cung cấp nguồn điện cho màn hình, vi xử lý và các thiết bị kết nối.

4. Thiết bị y tế: Mạch nguồn được sử dụng trong các thiết bị y tế để cung cấp nguồn điện cho các cảm biến và thiết bị y tế.

5. Các thiết bị gia dụng: Mạch nguồn cung cấp điện cho các thiết bị gia đình như tivi, tủ lạnh, và máy giặt.

6. Các thiết bị công nghiệp và ô tô: Mạch nguồn cung cấp nguồn điện cho các thiết bị công nghiệp và ô tô, bao gồm máy sản xuất, robot và hệ thống động cơ.

Kết

Mạch nguồn điện tử là một phần quan trọng của cuộc sống hàng ngày và lĩnh vực điện tử. Chúng đảm bảo rằng các thiết bị điện tử hoạt động ổn định và an toàn. Hiểu về nguyên tắc hoạt động, các loại mạch nguồn và ứng dụng của chúng là những kiến thức quan trọng trong học nghề điện tử và trong việc xây dựng, bảo trì và sửa chữa các thiết bị điện tử của bạn sau này.

Trường dạy nghề Bách Khoa Hà Nội đã đem tới cho bạn những kiến thức trọng tâm nhất về mạch nguồn điện tử. Hãy tiếp tục theo dõi website của nhà trường để trang bị thêm cho mình nhiều kiến thức hữu ích khác nữa nhé!

>> Xem thêm chương trình học nghề điện tử chi tiết tại đây <<

Nếu bạn có bất cứ góp ý hoặc thắc mắc nào hãy liên hệ với Trường dạy nghề Bách Khoa Hà Nội qua những kênh thông tin dưới đây:

Website: https://www.truongdaynghebachkhoa.edu.vn/

Fanpage: https://www.facebook.com/daotaonghebachkhoa/

Youtube: http://youtube.com/c/TrườngDạyNghềBáchKhoaHàNội

Tiktok: https://www.tiktok.com/@tdnbk.edu.vn

Hotline: 0966391686 - 0969583686 - 0901699686

Địa chỉ: số 20 ngõ 295 Bạch Mai, Hai Bà Trưng, Hà Nội